میزگرد ما اختصاص دارد به نقد و بررسی كتاب «تشكل جهان تاریخی در علوم انسانی». این كتاب توسط ویلهلم دیلتای تالیف و توسط دكتر منوچهر صانعی دره بیدی، استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، به زبان فارسی برگردانده و به همت نشر ققنوس منتشر شده است. كتاب حاضر، جلد سوم از گزیده آثار دیلتای است كه جلد یك تا چهار آن منتشر شده و جلد پنجم هم در دست انتشار است.

یکی از نهادهای مهم دوران جدید تاریخ بشری نهاد آکادمی یا دانشگاه است اگرچه در دوران ها گذشته نیز آکادمی وجود داشته است اما این نوع فرم از دانش بشری که با سنجه خرد دانسته بشری را در دستگاه مفهومی کشد از دستاوردهای دوران جدید است. در این زمینه کانت با نوشتن «مجادله در باب دانشکده» کوشید این فرم از دانش بشری را بفلسفد. بعد از کانت نیز بسیاری از فیلسوفان بزرگ مثل فیشته، هگل، شوپنهاور، شلایرماخر و دیگران در این زمینه تامل فلسفی داشته اند. اما این فرم از دانش تنها فرم دانش شناخته نشد،...

 اینکه به چه معنا ما به‌عنوان ایرانیانی که به‌زبان فارسی سخن می‌گوئیم، می‌توانیم با هگل نسبت برقرار کنیم، به این برمی‌گردد که ما چه درکی از جنبه اندیشگی داریم. بدین معنا که تحلیل ما از وضعیت اندیشه در ایران و در فضای زبان فارسی چیست و تحلیل از وضعیت اندیشه، مسبوق به این است که ما اندیشه را چه می‌فهیم. اندیشه می‌تواند به فرم اندیشه یا تفکر مفهومی بروز پیدا کند یا تفکر تصویری یا تفکر موسیقائی. ما از آنجا که در مورد یک فیلسوف سخن می‌گوئیم، پس از تفکر...

دانشگاه که ترجمه آن به زبان لاتینuniversitas به‌معنای مجموع یا جامع علوم است، دارای فرمی از دانش است که به آن دانشِ دانشگاهی می‌گویند و محصول دوران جدید است. اگرچه در گذشته نهادهای آموزشی وجود داشتند، اما این فرم که جامع علوم با سنجه خِرَد ساماندهی شود به دوران نو تعلق دارد. کانت مبانی نظری این دوران را درکتاب معروف خود به‌نام مجادله در باب دانشگاه صورت‌بندی فلسفی کرد و می‌توان گفت از آن‌جا که این نهاد علم‌آموزی واجد اهمیت جدی در زندگی بشری است، اکثر فیلسوفان بزرگ جهان درباره آن نظریه‌ای...